เกษียณ สุข หรือเครียด ขึ้นกับตัวเอง

เมื่อเราได้ทำงานก่อนที่จะเกษียณ มีความรับผิดชอบต่างๆ มีความกดดันในหน้าที่การงาน แต่เมื่อเกษียณไปแล้วทำให้เราหมดหน้าที่ และภาระต่างๆ หัวโขนทุกอย่างถอดออกหมด แต่บางคนถอดหัวโขนไม่ได้ก็อาจทำให้มีปัญหาได้ ดังนั้น จึงควรที่จะออกแบบชีวิตหลังเกษียณให้ได้ เพื่อจะมีชีวิตในแบบมีความสุขได้

เกษียณสุข ออกแบบได้

1. จะเกษียณเมื่อไหร่? ตามอายุราชการ 60 ปี หรือ 65 ปี แล้วแต่ในสถานที่ทำงาน ถ้าเป็นสายวิชาการ รองศาสตราจารย์ขึ้นไปจะอนุญาตให้ต่ออายุ ได้จนถึง 65 ปี แต่ถ้าเป็นงานส่วนตัวหรือบริษัท เราอาจจะต้องวางแผนเองว่าต้องการเกษียณอายุเท่าไหร่

2. วางแผนทางการเงิน เพื่อให้พอใช้จ่ายไปตลอดชีวิตหรือไม่ ถ้าไม่พอค่าใช้จ่ายต้องทำอย่างไร หารายได้เสริมอะไรได้บ้าง หรือจะลงทุน เล่นหุ้น เป็นต้น

3.วางแผนที่อยู่อาศัย ว่าที่เราอยู่เป็นบ้านของเราหรือไม่ ถ้าหากอยู่บ้านพักข้าราชการ เมื่อเกษียณแล้วต้องไปอยู่ที่ไหน บางราย บรรจุเป็นข้าราชการ แล้วได้อยู่บ้านพักข้าราชการตลอดช่วงเวลาทำงาน แล้วยังไม่มีบ้านเป็นของตนเอง ดังนั้นต้องมีการวางแผนว่าตนเองจะอาศัยอยู่ที่ไหน สำหรับบางรายผ่อนบ้านอยู่จะต้องมีการวางแผนผ่อนบ้านให้หมดก่อนเกษียณอายุราชการยิ่งดี

4. วางแผนว่าจะเกษียณหรือยัง วางแผนเกษียณจะต้องมีการเตรียมความพร้อมทุกอย่าง ว่าจะต้องทำอะไร รวมถึงการวางแผนภาระค่าใช้จ่ายต่างๆ

5. วางแผนตารางเวลา ว่าอายุขนาดนี้ควรทำอะไร ควรมีอะไรได้แล้ว เช่น บ้าน รถ และปิดหนี้ค่าใช้จ่ายต่างๆ ก่อนเกษียณ รวมถึงวางแผนตารางสุขภาพว่าจะต้องแข็งแรงเมื่ออายุเท่าไหร่

6. วางแผนด้านการเงิน ว่าเพียงพอหรือไม่ ถ้าไม่เพียงพอจะต้องทำอย่างไร เงินที่ได้หลังเกษียณไม่ว่าจะเงินบำนาญ บําเหน็จ รายได้ต่างๆ เพียงพอกับค่าใช้จ่ายในยุคเงินเฟ้อหรือไม่ จะหารายได้อย่างไร

7. วางเป้าหมายชีวิตอย่างไร หากคิดว่าอายุ 70 ยังแข็งแรงอยู่ ไม่เป็นภาระของลูกหลาน อายุ 75 ยังสามารถทำกิจกรรมอะไรหลายอย่างได้ เมื่ออายุ 80 ปี ควรจะช่วยเหลือตัวเองได้ ไม่เป็นผู้ป่วยติดเตียง กิจกรรมต่างๆสามารถทำได้ เนื่องจากลูกหลานไม่มีเวลามาดูแลเรา เป้าหมายหลังเกษียณเราวางไว้อย่างไร ให้จดตารางให้ดีแล้วทำให้ได้ หลังจากเกษียณ สำคัญว่าเป้าหมายที่เราได้วางไว้ ทำได้หรือไม่

เพราะฉะนั้นข้อมูลต่างๆ ที่ได้เตรียมไว้ก่อนเกษียณ และหลังเกษียณให้เช็คไว้ ตั้งเป้าเพื่อไปสู่ช่วงเวลาเกษียณเพื่อทำให้ได้เกษียณสุขคือเมื่อเราคิดว่าเราเพียงพอ พอใจ และมีความสุข มีเวลาให้เพื่อน ให้ครอบครัว มีเวลาทำกิจกรรมให้สังคม และที่สำคัญต้องมีความสบายใจ ถ้ามีความสุขกาย สบายใจ ไม่มีความเครียดถือว่าเป็นเป้าหมายสูงสุดที่ทุกคนควรต้องมี

คนที่เกษียณแบบมีความสุขต้องเป็นอย่างไร

1. ทำงานแบบสุขภาพดี ที่ทำงานสนุกสนานเฮฮาเครียดหรือไม่ สุขภาพทางใจ ทางจิตเครียดไหม เราปรับตัวได้หรือไม่ ร่างกายแข็งแรงไหม มีการตรวจสุขภาพประจำปี ได้รับฉีดวัคซีนครบตามกาลเวลาไหม หากเรามีสิ่งเหล่านี้หลังเกษียณก็จะมีความสุขไปเรื่อยๆ

2. มีสังคมเพื่อนฝูงคนรอบข้าง ควรต้องมีเพื่อการพบปะสังสรรค์กัน มีกิจกรรมเพื่อลดความเครียด

3. เจอความสนใจที่ถูกใจ หลังเกษียณควรพบว่าตัวเองมีความสนใจอะไรบ้าง เช่น สนใจที่จะออกกำลังกาย สนใจกิจกรรมที่จะทำเล็กๆ น้อยๆ ช่วยสังคม วางเป้าหมายให้ชัดเจน

4.เรียนรู้ไม่หยุดยั้ง ควรเรียนรู้สิ่งใหม่ๆตลอดชีวิต เพื่อไม่ให้สมองฝ่อและเสื่อม สมองจะได้มีการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง มีความรู้

5. ฝึกใช้ความคิดในสิ่งดีๆ ฝึกคิดแต่สิ่งสวยงาม คิดบวก มองโลกในแง่ดีเพื่อทำให้มีความสุขไม่เครียด

6. ฝึกเขียนบันทึกสิ่งดีๆ ฝึกการใช้จ่ายที่คุ้มค่า เช่นบันทึกความทรงจำในแต่ละวัน หรือได้ทำสิ่งดีๆ น่าประทับใจ เพื่ออ่านเล่นเมื่ออายุมากขึ้น

7.เพื่อนสี่ขา หาสัตว์เลี้ยงมาเลี้ยงเพื่อไม่ให้เหงา

โดยสรุปแล้ว การเกษียณจะมี 4 ช่วงเวลาที่สำคัญ จาก Dr.Riley Moynes ได้เขียนไว้

1. วันหยุด (Vacation) เมื่อเกษียณมักจะมองว่าตัวเองมีเวลาว่าง เมื่อว่างซักระยะจะมีความรู้สึกผิดหวังในตัวเอง ไม่ได้ทำอะไรที่มีประโยชน์ ใช้เวลาผ่านไปเสียเปล่า

2. ความท้อแท้ (Disillusionment) เกิด 3D ได้แก่ Divorce, Depression, Decline คือ การหย่าร้าง ภาวะซึมเศร้า ความซึมเศร้าจากการหย่าร้าง และภาวะเสื่อมของร่างกาย

3. การลองผิดลองถูก (Trial and Error) การลองผิดลองถูก ทดลองขายของ หรือทำกิจกรรมอื่นๆ จนกระทั่งพบสิ่งที่เราชอบและตอบโจทย์ความต้องการได้

4. ค้นหาประดิษฐ์และสร้างใหม่ (Reinvent and Rewire) เรียบเรียงชีวิตใหม่ ให้มีความสุขว่าสามารถที่จะอยู่โดยมีกิจกรรมและสร้างชีวิตในรูปแบบนี้ในการดำเนินชีวิตต่อไปได้

เมื่อเกษียณ ปัจจัยที่ต้องพิจารณา ตั้งแต่ก่อนเกษียณ ไปจนถึงหลังเกษียณ

– ครอบครัว ความสัมพันธ์ในครอบครัว

– ตัวท่านเอง สุขภาพกายและใจ ดูแลตัวเองเพียงพอหรือไม่

– สังคม ควรมีเพื่อน ญาติพี่น้องกิจกรรมต่างๆ ในสังคม

– กิจกรรมเวลาว่าง เช่น ปลูกต้นไม้ ออกกำลังกายปั่นจักรยาน ฯลฯ

– งานที่ทำ งานอดิเรกเล็กๆ น้อยๆ ที่ช่วยสร้างรายได้หลังเกษียณ

– จิตวิญญาณ ฝึกปฏิบัติธรรม นั่งสมาธิ ไม่ให้ฟุ้งซ่าน

– ความสัมพันธ์ต่างๆ โดยเฉพาะภรรยา และคนใกล้ชิด ควรมีความสัมพันธ์ที่ดี

– ประเพณี ร่วมงานตามประเพณีต่างๆ

– ชุมชน การออกช่วยเหลือชุมชน ให้น่าอยู่มากยิ่งขึ้น

– การเงิน ก่อนเกษียณควรวางแผนให้ดีเพื่อไม่ให้เกิดปัญหาหลังเกษียณ