20 ตุลาคม ของทุกปี วันกระดูกพรุนโลก (World Osteoporosis Day)
.
ตรงกับวันที่ 20 ตุลาคม ของทุกปี เพื่อรณรงค์ให้ประชาชนตระหนักถึงการ ป้องกัน วินิจฉัย และรักษาโรคกระดูกพรุน
.
สถานการณ์ในประเทศไทย
- พบผู้ป่วยโรคกระดูกพรุนมากกว่า 1.5 ล้านคน
- ประเทศไทยมีประชากรประมาณ 60–70 ล้านคน
- ในจำนวนนี้ 8–9 ล้านคน เป็นผู้สูงอายุ
- .
จำนวนมากเป็นโรคกระดูกพรุน โดยไม่รู้ตัว จนกระทั่งล้มแล้ว “กระดูกหัก”
โรคกระดูกพรุนจึงเป็น “ภัยเงียบ” ที่อันตราย
.
โรคกระดูกพรุนคืออะไร
นิยามโดย WHO ปี ค.ศ. 1992
โรคที่กระดูกมีมวลต่ำ โครงสร้างเสื่อม ทำให้กระดูกเปราะ หักง่าย
- กระดูกที่หักบ่อย: กระดูกสันหลัง สะโพก และข้อมือ
.
มวลกระดูกในแต่ละช่วงอายุ
- ช่วงวัยเด็ก-วัยรุ่น: เป็นช่วง “สะสมมวลกระดูก”
- อายุ 30–40 ปี: มวลกระดูกสูงสุด
- หลังจากนั้น: มวลกระดูกจะลดลงเรื่อย ๆ
โดยเฉพาะในผู้หญิง วัยหมดประจำเดือน เพราะฮอร์โมนเพศหญิงลดลง
.
การตรวจวินิจฉัย
โรคนี้มักไม่มีอาการ จนกว่าจะกระดูกหัก
การตรวจที่ใช้: การวัดความหนาแน่นของมวลกระดูก (Bone Density Test)
.
โดยดูจากค่า T-Scoreค่า ดังนี้
• มากกว่า -1 ขึ้นไป = กระดูกหนาแน่นปกติ (Normal bone)
• อยู่ระหว่าง -1 ถึง -2.5 = โรคมวลกระดูกน้อยหรือกระดูกบาง (Osteopenia)
• ต่ำกว่า -2.5 = โรคกระดูกพรุน (Osteoporosis)
.
การผลัดกระดูก
ร่างกายมีการ สร้างและทำลายกระดูกตลอดชีวิต
- เซลล์สร้างกระดูก: Osteoblast
- เซลล์ทำลายกระดูก: Osteoclast
เมื่ออายุมากขึ้น สร้างน้อย ทำลายมาก
โดยเฉพาะหากมีโรคประจำตัว หรือใช้ยาบางชนิด
กระดูกทั้งร่างกายจะถูกผลัดใหม่ทุก ~10 ปี
.
สาเหตุของโรคกระดูกพรุน
- มวลกระดูกสะสมน้อยตั้งแต่วัยเด็ก
ควรส่งเสริม:
- โภชนาการที่ดี เช่น ดื่มนม แคลเซียม โปรตีน
- กิจกรรมทางกาย เช่น กีฬา
- การรับแดด เพื่อสร้างวิตามิน D
- สูญเสียมวลกระดูกเมื่อเป็นผู้ใหญ่
- วัยหมดประจำเดือน
- อายุมาก
- ใช้ยาสเตียรอยด์
- พฤติกรรมเสี่ยง: ดื่มแอลกอฮอล์ สูบบุหรี่
- โรคประจำตัว เช่น เบาหวาน รูมาตอยด์ คอพอกเป็นพิษ
.
โรคกระดูกพรุนเป็นภัยเงียบที่สามารถป้องกันได้
.
เริ่มตั้งแต่วัยเด็กจนถึงวัยชรา ด้วยอาหาร การออกกำลังกาย การตรวจสุขภาพ และการดูแลตนเองอย่างเหมาะสม
ขอขอบคุณข้อมูลจาก :อ.นพ.สุทธิภาศ พงศ์มณี อาจารย์ประจำหน่วยกระดูกสันหลัง
ภาควิชาออร์โทปิดิกส์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
เรียบเรียง : นางสาวนันทพร ระบิน
ภาพ / ข่าว : กลุ่มงานสื่อสารองค์กร คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
#โรคกระดูกพรุน #วันกระดูกพรุนโลก
#MedCMU
#MedCMUในมือคุณ
#คณะแพทยศาสตร์มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
#สื่อสารองค์กรMedCMU
#สุขภาพดีกับหมอสวนดอก